Nagroda Złote Berło


01.05.1999

"Złote Berło" dla Jerzego Giedroycia

Jerzy Giedroyć, redaktor paryskiej "Kultury" i doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego, otrzymał Złote Berło, przyznaną po raz pierwszy nagrodę Fundacji Kultury Polskiej i Banku Millennium w wysokości 100 tys. zł, "za życie i dzieło, za umysł i wizję, za hart ducha i prawość charakteru".

Jerzy Giedroyć

Jerzy Giedroyć urodził się 27 lipca 1906 r. w Mińsku Litewskim. Ukończył studia prawnicze i historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas studiów był prezesem "Korporacji Patria" i "Koła Międzykorporacyjnego" w Warszawie, działaczem organizacji akademickiej "Myśl Mocarstwowa" oraz pracownikiem działu zagranicznego Naczelnego Komitetu Akademickiego Polskiego Związku Młodzieży Akademickiej.

W latach 1929-1935 był referentem prasowym i parlamentarnym w Ministerstwie Rolnictwa, następnie naczelnikiem wydziału prezydialnego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu (do 1939 r.), a także redaktorem "Dnia Akademickiego" i dwutygodnika "Bunt Młodych" przekształconego w tygodnik "Polityka".

Po wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję osobistego sekretarza ambasadora polskiego w Rumunii, kierownika wydziału polskiego przy poselstwie chilijskim w Bukareszcie oraz współpracownika poselstwa angielskiego, zajmujący się sprawami polskimi w Rumunii. Wywieziony przez poselstwo angielskie do Stambułu w marcu 1941 r., zgłosił się do służby wojskowej i wyjechał do Palestyny. Jako żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich był uczestnikiem kampanii libijskiej i walk w Tobruku. Kierował Wydziałem Czasopism i Wydawnictw Wojskowych Biura Propagandy II Korpusu Polskiego, był pracownikiem Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej w Gallipoli (Włochy), a następnie dyrektorem Departamentu Europejskiego Ministerstwa Informacji Rządu RP w Londynie.

Jerzy Giedroyć był założycielem Instytutu Literackiego w Rzymie, a także wydawcą i redaktorem naczelnym czasopisma „Kultura". W październiku 1947 r. przeniósł wydawnictwo do Maisons Laffitte pod Paryżem i rozwinął rozległą działalność wydawniczą, współpracując z wybitnymi polskimi publicystami i pisarzami emigracyjnymi. Był inicjatorem wydawania liczącej obecnie 500 tomów Biblioteki Kultury (dzieła literackie oraz książki o charakterze politycznym i pamiętnikarskim) oraz pisma "Zeszyty Historyczne" (najnowsza historia Polski i krajów środkowoeuropejskich), a także autorem licznych artykułów oraz książki "Autobiografia na cztery ręce".

Był inicjatorem i członkiem utworzonego na początku 1982 roku Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej, członkiem kolegium redakcyjnego pisma rosyjskich dysydentów "Kontynent" oraz rady redakcyjnej ukraińskiego kwartalnika "Widnowa". Jerzy Giedroyć to także uczestnik licznych, podejmowanych na Zachodzie akcji na rzecz wolności kultury. Od 50 lat konsekwentnie dążył do ułożenia przez Polskę dobrosąsiedzkich stosunków ze wschodnimi sąsiadami: Litwą, Białorusią i Ukrainą - w perspektywie odzyskania przez te kraje niepodległości.

Jerzy Giedroyć uzyskał tytuł doktora honoris causa uniwersytetów: Jagiellońskiego, we Fryburgu (Szwajcaria), Wrocławskiego, w Białymstoku i Warszawskiego. Jest także Honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, laureatem nagrody Polskiego PEN Clubu, nagrody im. Św. Brata Alberta, nagrody "Polityki" oraz nagrody Polskiej Fundacji Kultury i Banku Millennium - "Złote Berło".