Ustawa CRS przewiduje szczególny sposób klasyfikacji klientów instytucjonalnych (podmiotów gospodarczych, z wyjątkiem osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą). W zależności od ustalonej klasyfikacji rachunki posiadane przez takich klientów podlegają lub nie raportowaniu.

AKTYWNY NFE (AKTYWNY PODMIOT NIEFINANSOWY)

Aktywny NFE (aktywny podmiot niefinansowy) – oznacza podmiot, który spełnia jedno z poniższych kryteriów:

• mniej niż 50% dochodu brutto za poprzedni rok kalendarzowy, stanowi dochód pasywny* (objaśniono poniżej), oraz mniej niż 50% posiadanych aktywów, to aktywa, które przynoszą dochód pasywny,
• jest spółką w organizacji (czyli nie prowadzi i nie prowadził wcześniej działalności gospodarczej, ale inwestuje kapitał w majątek w celu prowadzenia działalności gospodarczej innej niż działalność instytucji finansowej),
• nie był instytucją finansową przez ubiegłe pięć lat oraz jest w likwidacji lub reorganizacji, ale nie będzie prowadził działalności instytucji finansowej,
• zajmuje się głównie prowadzeniem transakcji finansowych lub zabezpieczających z podmiotami powiązanymi, które nie są instytucjami finansowymi lub na ich rzecz, oraz nie finansuje lub nie świadczy takich transakcji dla żadnego podmiotu, który nie jest z nim powiązany, pod warunkiem, że grupa tych podmiotów prowadzi działalność inną niż działalność instytucji finansowej,
• jest podmiotem, który spełnia łącznie wszystkie poniższe kryteria:

• został utworzony i jest prowadzony w swoim państwie rezydencji wyłącznie dla celów: religijnych, charytatywnych, naukowych, artystycznych, kulturalnych sportowych lub edukacyjnych jak również jeśli działa jako organizacja zawodowa, organizacja przedsiębiorców, izba handlowa, organizacja rolnicza lub ogrodnicza, organizacja obywatelska lub organizacja prowadzona wyłącznie w celu wspierania opieki społecznej,
• jest zwolniony z podatku dochodowego w państwie rezydencji,
• nie posiada udziałowców lub członków, którzy są właścicielami lub beneficjentami jego dochodu lub majątku,
• odpowiednie przepisy państwa lub jego dokumenty założycielskie nie pozwalają na przekazanie dochodu lub majątku - osobie prywatnej lub podmiotowi niebędącemu podmiotem charytatywnym, chyba, że zgodnie z prowadzoną działalnością charytatywną podmiotu, jest to zapłata za nabyty majątek lub wynagrodzenie za wykonane usługi,
• odpowiednie przepisy państwa, bądź jego dokumenty założycielskie wymagają, iż w przypadku jego likwidacji lub rozwiązania, majątek zostanie przekazany na rzecz podmiotu rządowego lub organizacji pożytku publicznego lub też przypadnie w udziale rządowi.

 
Dochód pasywny oznacza:

• przychody z dywidend i z udziałów w zyskach podmiotów prawnych,
• przychody z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, poręczeń i gwarancji,
• przychody ze sprzedaży papierów wartościowych, udziałów, wierzytelności,
• przychody z praw autorskich, praw własności przemysłowej w tym z tytułu zbycia tych praw,
• przychody ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych

AKTYWNY NFE (AKTYWNY PODMIOT NIEFINANSOWY) NIE PODLEGAJĄCY RAPORTOWANIU

Aktywny NFE (aktywny podmiot niefinansowy) nie podlegający raportowaniu - oznacza ściśle określone podmioty:

• bank centralny,
• organizacja międzynarodowa,
• podmiot rządowy,
• podmiot notowany na rynku giełdowym,
• podmiot powiązany z podmiotem giełdowym.

PASYWNY NFE (PASYWNY PODMIOT NIEFINANSOWY)

Pasywny NFE (pasywny podmiot niefinansowy) oznacza każdy podmiot niefinansowy, który nie jest aktywnym NFE.

PASYWNY NFE (PASYWNY PODMIOT NIEFINANSOWY) - PODMIOT INWESTUJĄCY NIEBĘDĄCY INSTYTUCJĄ FINANSOWĄ Z PAŃSTWA UCZESTNICZĄCEGO

Pasywny NFE (pasywny podmiot niefinansowy) - podmiot inwestujący niebędący instytucją finansową z państwa uczestniczącego oznacza podmiot, który jest podmiotem inwestującym, niebędącym instytucją finansową z państwa uczestniczącego, którego przychody brutto pochodzą głównie z inwestowania lub reinwestowania aktywów finansowych jak również z obrotu tymi aktywami, jeżeli jest zarządzany przez inny podmiot będący instytucją finansową: depozytową, powierniczą, zakładem ubezpieczeń lub podmiotem inwestującym.

INSTYTUCJA FINANSOWA

Przez instytucję finansową rozumie się następujące instytucje:

• powiernicza - podmiot, którego istotną część działalności gospodarczej stanowi przechowywanie aktywów finansowych na rzecz innych osób, czyli taką działalność, z której przychody brutto stanowią co najmniej 20% przychodów brutto firmy w krótszym z następujących okresów albo w okresie trzech lat, kończącym się 31 grudnia lub ostatniego roku obrotowego (o ile nie są tożsame), poprzedzającego rok, w którym jest dokonywane ustalenie tego udziału, albo w okresie istnienia tego podmiotu);
• depozytowa - podmiot, który przyjmuje depozyty w ramach prowadzonej działalności bankowej lub podobnej, w tym bank krajowy, bank zagraniczny, oddział banku krajowego za granicą oraz oddział banku zagranicznego, instytucję kredytową, oddział instytucji kredytowej, SKOK oraz Krajową SKOK;
• podmiot inwestujące - podmiot którego główna działalność - w ramach działalności gospodarczej - polega na wykonywaniu przynajmniej jednej z poniższych czynności lub operacji na rzecz lub w imieniu innych osób: obrót walutą, obrót instrumentami rynku pieniężnego, czekami wekslami, certyfikatami depozytowymi, instrumentami pochodnymi: walutowymi, na stopę procentową i indeksowanymi instrumentami pochodnymi, obrót zbywalnymi papierami wartościowymi lub towarowymi kontraktami typu futures, zarządzanie indywidualnym i zbiorowym portfelem aktywów, inne formy inwestowania, administrowania lub zarządzania aktywami finansowymi lub środkami pieniężnymi w imieniu innych osób lub którego przychody brutto pochodzą głównie z inwestowania lub reinwestowanie aktywów finansowych jak również z obrotu tymi aktywami, pod warunkiem, że jest zarządzany przez inny podmiot będący instytucją finansową: depozytową, powierniczą, zakładem ubezpieczeń lub podmiotem inwestującym;
• zakład ubezpieczeń - krajowy zakład ubezpieczeń oraz zagraniczny zakład ubezpieczeń w rozumieniu ustawy z 11.09.2015r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, które zawierają pieniężną umowę ubezpieczenia lub umowę renty, bądź są zobowiązane do dokonywania płatności z tytułu tych umów.

Czy dochód z umorzenia po 1 stycznia 2024 r. jednostek uczestnictwa w zagranicznych funduszach inwestycyjnych podlega opodatkowaniu w Polsce i czy klient będący konsumentem (krajową osoba fizyczną) ma jakiekolwiek obowiązki podatkowe z tym związane?

Osiągnięte po dniu 1 stycznia 2024 r. dochody z umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszach zagranicznych podlegają wykazaniu przez inwestora w zeznaniu rocznym PIT-38 i opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych (podstawa prawna: art. 30b ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 5a pkt 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (UPDOF). Oczywiście dochód można wykazać także w deklaracji elektronicznej e-PIT-38 w ramach usługi Twój e-PIT Ministerstwa Finansów.

Dochód (podstawa opodatkowania) i należny podatek wyliczane są w PLN. Dochód stanowi nadwyżka przychodu (w postaci uzyskanej kwoty umorzenia) pomniejszonego o koszty jego uzyskania (kwota nabycia powiększona o uiszczone opłaty). Przychód/koszty w walucie obcej przeliczane są na PLN po kursie średnim NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu/poniesienia kosztu.

Od 1 stycznia 2024 r. istnieje możliwość kompensowania strat z funduszy zagranicznych z zyskiem z funduszy (krajowych i zagranicznych) osiągniętym w ciągu danego roku podatkowego, w tym także z dochodami ze sprzedaży akcji/obligacji, realizacji pochodnych instrumentów finansowych (np. kontraktów futures) oraz innymi dochodami wymienionymi w art. 30b ust. 1 UPDOF.

Czy dochód z umorzenia jednostek uczestnictwa w krajowych funduszy inwestycyjnych również podlega analogicznym zasadom opodatkowania od 1 stycznia 2024 r.?

Tak, zasady opodatkowania są analogiczne, z tym, że krajowe fundusze inwestycyjne wystawią względem inwestora i właściwego dla niego urzędu skarbowego informacje roczne PIT-8C, w której zawarte będą dane na temat osiągniętych dochodów (strat) z umorzeń jednostek uczestnictwa w danym roku. PIT-8C będzie dostępny w również w ramach usługi Twój e-PIT Ministerstwa Finansów (ok. 15 lutego 2025 r. za 2024 rok).

Fundusze zagraniczne nie mają niestety obowiązku wystawiania informacji PIT-8C – w praktyce wystawiają dedykowane raporty roczne w tym zakresie lub odsyłają inwestorów do historii transakcji na rejestrze lub otrzymanych potwierdzeń transakcji.

Czy konwersja jednostek uczestnictwa w jednym subfunduszu (np. akcyjnym) na jednostki w ramach drugiego subfunduszu (np. obligacyjnym lub mieszanym) w ramach tego samego funduszu podlega opodatkowaniu?

Taka konwersja nie podlega opodatkowaniu, jeśli następuje między subfunduszami w ramach tego samego funduszu (podstawa prawna: art. 17 ust. 1c UPDOF). Jeśli subfundusze są natomiast w ramach dwóch różnych funduszy to taka „konwersja” (dochód) podlegać będzie opodatkowaniu 19% podatkiem. Nie ma przy tym znaczenia czy fundusze są krajowe czy zagraniczne.

Jak ustalić z których jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych (krajowych i zagranicznych) osiągnąłem przychody, jeśli nabywałem te jednostki wiele razy w przeszłości?

Jeżeli nie jest możliwa identyfikacja umarzanych jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, przy ustalaniu dochodu przyjmuje się, że każdorazowo przychód został osiągnięty z jednostek nabytych najwcześniej (metoda FIFO). Zasadę tą stosuje się odrębnie do każdego rejestru.

Jak wygląda rozliczenie przez osoby małoletnie?

W przypadku małoletnich Klientów dochód z informacji PIT-8C podlegać będzie wykazaniu i opodatkowaniu przez jego rodzica(ów) lub opiekunów prawnych w zeznaniu PIT-38. Dochód z PIT-8C będzie wykazywany przez rodziców po połowie. Rodzic/opiekun prawny wpłaca należny podatek na swój mikrorachunek podatkowy. Małoletni nie składa ani zeznania PIT-38, ani nie wpłaca podatku.

Jak opodatkowani są małżonkowie posiadający wspólne rejestry?

Dochody z funduszy zapisanych na rejestrach wspólnych (małżeńskich) wykazywane będą w informacjach PIT-8C po połowie i tak wykazywane później w zeznaniach rocznych PIT-38 (nie ma tutaj możliwości wspólnego opodatkowania przez małżonków czy wg zasad dla osób samotnie wychowujących dzieci).

Czy jako spadkobierca mam prawo do rozpoznania w zeznaniu PIT-38 kosztów nabycia jednostek uczestnictwa poniesionych przez spadkodawcę?

Tak, spadkobiercy mają prawo do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w postaci ceny nabycia oraz opłat poniesionych przez spadkodawcę w związku z zakupem jednostek uczestnictwa. Koszty te powinny być uwzględnione przez fundusz w informacji PIT-8C. Ponadto, dochód z umorzenia jednostek uczestnictwa będzie zwolniony w części odpowiadającej kwocie zapłaconego od tych jednostek podatku od spadków i darowizn.

Czy odsetki od lokat strukturyzowanych (inwestycyjnych) i bankowych papierów wartościowych podlegają opodatkowaniu tylko przez Bank, czy też klient będący polskim rezydentem podatkowym ma jakieś obowiązki podatkowe z tym związane?

Odsetki od lokat inwestycyjnych i bankowych papierów wartościowych podlegają opodatkowaniu przez Bank jako płatnika 19% podatkiem Belki na analogicznych zasadach jak odsetki od zwykłych lokat terminowych. Bank wpłaca należny podatek na rachunek urzędu skarbowego co zamyka rozliczenie takiego dochodu klienta będącego polskim rezydentem podatkowym (Klient będący polskim rezydentem podatkowym nie ma żadnych obowiązków sprawozdawczych względem fiskusa). Jeżeli bankowe papiery wartościowe zapisane są na rachunku maklerskim to funkcje płatnika pełni w takiej sytuacji dom maklerski lub bank powierniczy prowadzący taki rachunek.

Czy zyski z inwestycji w Programy Inwestycyjne World czy Wygodny Portfel (ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi) podlegają opodatkowaniu i czy posiadacz polisy/inwestor (osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce) ma jakiekolwiek zobowiązania podatkowe?

Tak, zysk taki stanowi „dochód z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej”, o którym mowa w art. 24 ust. 15 UPDOF. Dochodem jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Od 1 stycznia 2024 r., analogicznie jak w przypadku funduszy inwestycyjnych, dochód taki podlega samodzielnemu wykazaniu przez inwestora w zeznaniu PIT-38 i opodatkowaniu 19% podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Zakład ubezpieczeń wystawi w odniesieniu do takich dochodów informację roczną PIT-8C.

Czy wszystkie odsetki od produktów oszczędnościowych Banku podlegają opodatkowaniu tzw. podatkiem Belki (19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych)?

Nie wszystkie. Co do zasady odsetki uzyskiwane przez Klientów będących osobami fizycznymi od kont oszczędnościowych i lokat terminowych podlegają 19% zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu od osób fizycznych (wyjątek dotyczy nierezydentów, którzy dostarczą do Banku certyfikat rezydencji podatkowej – wówczas mogą skorzystać z obniżonych stawek podatku z umów u unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę z krajami swojej rezydencji podatkowej). Zwolnione z opodatkowania, bez względu na rezydencję podatkową Klienta, są odsetki z IKE (Indywidualnych Kont Emerytalnych) – podstawa prawna: art. 21 ust. 1 pkt 58a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (UPDOF). Należy przy tym pamiętać, że w przypadku rozwiązania umowy i zwrotu zgromadzonych środków odsetki podlegają opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dodatkowo, w przypadku oszczędzania na więcej niż jednym IKE, odsetki uzyskiwane na takich IKE podlegają 75% podatkowi (podstawa prawna: art. 30 ust. 1 pkt 7a UPDOF).

Czy fakt otwarcia rachunku oszczędnościowego lub rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (ROR) jest zgłaszany przez Bank do władz skarbowych?

Nie następuje to bezpośrednio. Zgodnie z art. 119zp § 1 pkt 3 ustawy – Ordynacja podatkowa banki oraz SKOK-i przekazują izbie rozliczeniowej (KIR S.A.) w trybie dziennym informacje o otwartych rachunkach oszczędnościowych i ROR-ach. Następnie, zgodnie z art. 119zq tej ustawy, izba rozliczeniowa przekazuje w trybie dziennym informacje o łącznej kwocie obciążeń oraz łącznej kwocie uznań rachunków podmiotów kwalifikowanych (w rozumieniu art. 119zg pkt 4 tej ustawy) dotyczących transakcji uznających lub obciążających rachunki oszczędnościowe i ROR-y.

Czy Bank ujawnia władzom skarbowym salda na rachunkach bankowych i odsetki skapitalizowane na tych rachunkach?

Tak. W przypadku Klientów posiadających rachunki raportowane w rozumieniu regulacji FATCA i CRS dane na temat sald i wypłaconych przez Bank odsetek są raportowane do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w cyklach rocznych do 30 czerwca następnego roku.

Dane na temat uzyskanych przez klientów-nierezydentów odsetek są również raportowane przez banki w informacjach IFT-1R przesyłanych w trybie art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Bank również jest zobowiązany do udostępnienia danych o obrotach i stanach na rachunkach bankowych Klientów na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub dyrektora izby administracji skarbowej w trybie art. 182-183 ustawy-Ordynacja podatkowa.

Czy wpływy z tytułu rent i emerytur zagranicznych na konta osobiste podlegają opodatkowaniu (oskładkowaniu) przez bank?

Tak, co do zasady, wpływy na konta osobiste Klientów będących polskimi rezydentami z tytułu rent lub emerytur zagranicznych podlegają:
- zaliczkom na podatek dochodowy od osób fizycznych (naliczanym na zasadach ogólnych 12-32% PIT - podstawa prawna: art. 35 ust. 1 pkt 1), ust. 2 w związku z art. 32 ust. 2 lub ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych dalej jako: UPDOF);
- 9% składkom na ubezpieczenie zdrowotne (podstawa prawna: art. 85 ust. 9 w związku z art. 79 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Od 1 stycznia 2022 r. składka na ubezpieczenie zdrowotne nie pomniejsza kwoty należnej zaliczki na PIT.

Bank pełni funkcję płatnika, czyli potrąca i wpłaca podatek/składki do urzędu skarbowego/ZUS.

Wyjątki. Potrącanie zaliczek na PIT odbywa się z uwzględnieniem postanowień międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę i państwo pochodzenia źródła renty (emerytury). Umowy te przewidują różne zasady opodatkowania (tylko w kraju źródła świadczenia lub tylko w kraju miejsca zamieszkania odbiorcy lub w obu tych krajach z uwzględnieniem metod unikania podwójnego opodatkowania), w tym także w zależności od tytułu świadczenia. Ponadto, przepisy polskich ustaw podatkowych przewidują różne zasady opodatkowania dla różnych kategorii świadczeń (np. rent wojennych lub emerytur z tzw. III filara ubezpieczeń). W zależności od kraju pochodzenia lub rodzaju świadczenia mogą one nie podlegać zaliczkom na PIT.

W celu należytego wykonywania przez bank funkcji płatnika przy otwarciu konta osobistego doradca pyta Klienta, czy na konto będą wpływać środki z tytułu rent (emerytur) zagranicznych, a w przypadku odpowiedzi twierdzącej pobiera od Klienta specjalne oświadczenia dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W celu należytego wykonywania przez bank funkcji płatnika przy otwarciu konta osobistego doradca pyta Klienta, czy na konto będą wpływać środki z tytułu rent (emerytur) zagranicznych, a w przypadku odpowiedzi twierdzącej pobiera od Klienta specjalne oświadczenia dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Po zakończeniu roku bank wystawia PIT-11 w zakresie uzyskanych przez Klientów przychodów, potrąconych zaliczek i składek na ubezpieczenie zdrowotne. PIT-11 przesyłane są do Klientów i właściwych dla nich urzędów skarbowych w terminie do końca lutego za rok poprzedni (od 2019 r. PIT-11 przesyłane są do fiskusa do końca stycznia). PIT-11 wysłany przez bank jest także dostępny i uwzględniany w elektronicznym zeznaniu rocznym w ramach usługi Twój e-PIT Ministerstwa Finansów.

W przypadku rent i emerytur pochodzących z państw UE/EFTA zgodnie z art. 75 ust. 1a-1b ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych bank kieruje do właściwego dla Klienta oddziału wojewódzkiego NFZ zapytanie o otrzymywanie przez niego polskiej emerytury lub renty podlegającej ubezpieczeniu zdrowotnemu. Po uzyskaniu pozytywnej odpowiedzi z NFZ od następnych wpływów bank ma obowiązek potrącać 9% składkę, a także zgłosić Klienta do ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku negatywnej odpowiedzi bank nie potrąca składek na ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku rent i emerytur pochodzących z państw nienależących do UE/EFTA bank potrąca 9% składki na ubezpieczenie zdrowotne bez kierowania ww. zapytań do NFZ.

Czy od czeków emerytalno-rentowych pobierane są przez bank zaliczki lub składki zdrowotne?

Zgodnie z interpretacjami indywidualnymi organów podatkowych oraz NFZ, banki nie pełnią funkcji płatnika zaliczek na PIT oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku czeków emerytalno-rentowych. Przychody z tego tytułu wykazywane są przez Klientów (podatników) w zeznaniach podatkowych i opodatkowywane samodzielnie.

Czy bank może na prośbę Klienta zaprzestać pobierania zaliczek na PIT?

Co do zasady nie, ale w praktyce możliwe są 2 szczególne przypadki zaprzestania przez bank poboru zaliczek na PIT.

Po pierwsze, zmiana przepisów, która będzie obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku, da możliwość zwolnienia płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek. Klient będzie mógł upoważnić swojego płatnika, poprzez sporządzony na piśmie wniosek, do niepobierania w danym roku podatkowym zaliczek na PIT, jeżeli przewiduje, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu wg skali progresywnej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł (podstawa prawna: art. 31c UPDOF).

Po drugie, właściwy dla Klienta urząd skarbowy, na złożony przez niego wniosek, może zwolnić płatnika (tu: bank) z obowiązku pobrania zaliczki na PIT, jeżeli pobranie podatku zagraża jego ważnym interesom (np. egzystencji) lub pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za cały rok. Organ podatkowy może również, na wniosek podatnika (Klienta), zmniejszyć wysokość zaliczek na PIT (podstawy prawne: art. 22 § 2-2a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa).

Co zrobić jeśli uważam, że bank niesłusznie pobiera zaliczki i składki zdrowotne od wpływów z tytułu rent (emerytur) zagranicznych?

W pierwszej kolejności rekomendujemy złożenie reklamacji, która zostanie rozpatrzona pod względem merytorycznym przez wyspecjalizowanych doradców podatkowych.

W przypadku negatywnej odpowiedzi Klient jako podatnik ma prawo do złożenia:

1) wniosku o stwierdzenie nadpłaty do urzędu skarbowego w trybie art. 75 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (wzory wniosków o nadpłatę dostępne są na stronach internetowych urzędów skarbowych) lub

2) wniosku do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (szczegóły na temat zasad składania wniosków znajdują się na stronie www.kis.gov.pl)

W przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne, Klient jako ubezpieczony może z kolei złożyć do właściwego dla siebie Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego NFZ wniosek o rozpatrzenie sprawy dotyczącej objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym w trybie art. 109 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Dodatkowych informacji można zasięgnąć również na infolinii Krajowej Informacji Skarbowej lub Narodowego Funduszu Zdrowia/ZUS, bądź w lokalnym urzędzie skarbowym lub oddziale NFZ/ZUS.

Czy zaliczki na PIT pobierane przez bank od rent (emerytur) zagranicznych mogą być obniżane o tzw. kwotę wolną od podatku, tak jak to czynią pracodawcy przy wypłacie wynagrodzeń za pracę?

Tak. Klient może złożyć do banku oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia, w którym wskaże kwotę o jaką bank będzie pomniejszał zaliczki na PIT (podstawa prawna: art. 31b UPDOF).

Klient może wskazać jako kwotę pomniejszenia jedną z poniższych wartości:

1. 300 zł albo

2. 150 zł albo

3. 100 zł.

Bank zacznie pomniejszać zaliczkę na PIT najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie.

Raz złożone oświadczenie będzie stosowany przez bank również w kolejnych latach podatkowych, chyba że Klient wycofa lub zmieni złożone uprzednio oświadczenie. Oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia Klient może złożyć nie więcej niż trzem płatnikom. Należy pamiętać, że łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników nie może przekroczyć kwoty 300 zł.

Uwaga do Klientów, którzy otrzymują jednocześnie emeryturę z ZUS – ZUS stosuje 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł) z mocy ustawy (nie trzeba zatem składać do ZUS oświadczenia o stosowaniu pomniejszenia). Niemniej jednak aby ustanowić podział tej kwoty na np. dwóch płatników (przykładowo bank i ZUS), Klient będzie musiał złożyć organowi rentowemu oświadczenie, wskazując w nim uprawnienie do pomniejszenia zaliczki tylko o kwotę 150 zł. Oświadczenie to organ rentowy (ZUS) zastosuje najpóźniej od drugiego miesiąca po miesiącu otrzymania oświadczenia. Jednocześnie Klient musi przedłożyć w banku analogiczne oświadczenie o pomniejszanie zaliczki o 150 zł. Bank stosuje pomniejszenie tylko na wniosek Klienta, zatem dopiero od następnego miesiąca po otrzymaniu tego oświadczenia zacznie pomniejszać zaliczkę na PIT o wskazaną przez Klienta kwotę.

Dodatkowo, jeżeli Klient przewiduje, że jego przychody z tytułu otrzymywanej emerytury (renty) z zagranicy przekroczą pierwszy próg skali podatkowej (od 1 stycznia 2022 r. ponad 120 000 zł) i zamierza opodatkować swoje roczne dochody łącznie z małżonkiem bądź w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, może złożyć w banku również "Oświadczenie dla celów częściowego obniżenia poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych" (wzór tego oświadczenia może być udostępniony w placówkach banku). Na podstawie tego oświadczenia płatnik (bank) obniży pobór zaliczek na PIT do stawki 12%. Oświadczenia Klient składa przed pierwszą wypłatą należności w roku podatkowym lub przed upływem miesiąca, w którym Klient zaczął osiągać takie dochody.

W przypadku zmiany stanu faktycznego upoważniającego do ww. ulg podatnik (Klient) jest zobowiązany niezwłocznie poinformować płatnika (bank). Wówczas od miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik (Klient) przestał spełniać warunki do ulgi, bank jako płatnik pobiera zaliczki z powrotem na zasadach ogólnych.

Jakie dokumenty powinien dostarczyć Klient pobierający emeryturę/rentę z USA, aby bank nie pobierał podatku?

Klient powinien dostarczyć do banku dokument potwierdzający rodzaj otrzymywanego świadczenia oraz fakt poboru podatku w USA (np. zaświadczenie z ambasady amerykańskiej lub informację o przyznaniu świadczenia z SSA /The United States Social Security Administration).

Art. 5 polsko-amerykańskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z 1974 r. (Umowa z USA) przewiduje zasadę, zgodnie z którą Polska ma prawo opodatkować dochód z tytułu emerytury wypłacanej z USA osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Dochód z renty (w tym wdowiej/sierocej – ang. survivor’s benefits) lub emerytury z USA może być przy tym również opodatkowany w państwie, z którego jest wypłacany (czyli USA). Podwójnemu opodatkowaniu w takiej sytuacji zapobiega metoda zawarta w art. 20 Umowy (tzw. metoda proporcjonalnego zaliczenia). Metoda ta polega na zaliczeniu na poczet należnych w Polsce podatków odpowiednich kwot podatków, zapłaconych w Stanach Zjednoczonych. W przypadku gdy świadczenie podlega opodatkowaniu 25,5% podatkiem u źródła w USA bank jako płatnik odlicza ten podatek od kwoty należnej zaliczki PIT (zwykle zaliczka wynosi 12%, co efektywnie powoduje, że zaliczka na PIT nie jest potrącana przez bank). W tym celu Klient powinien przedłożyć do banku dokument poświadczający kwotę potrąconego podatku w USA (należy przy tym podkreślić, iż zgodnie z amerykańskimi przepisami podatkowymi podstawę opodatkowania stanowi 85% wartości świadczenia a nominalna kwota podatku w USA wynosi 30% co efektywnie daje 25,5%). Całkowite „odstąpienie” od poboru podatku przez bank dotyczy dochodów Klientów nieprzekraczających pierwszego progu skali podatkowej (120 000 zł), tj. gdy zastosowanie znajduje stawka podatku 12%.

Z kolei dla tzw. emerytur i rent rządowych (tj. wypłacanych w związku z pracą dla administracji rządowej USA) Umowa z USA przewiduje zwolnienie z opodatkowania w Polsce.

Bez względu na to czy podatek będzie pobrany czy nie, bank sporządza względem Klienta i właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego informację PIT-11.

Niezależnie od tego czy bank odstąpi od poboru zaliczki na podatek dochodowy, składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie pobierana obligatoryjnie w wysokości 9% kwoty otrzymywanego świadczenia.

Według jakich kursów bank przelicza wpływy z tytułu rent (emerytur) zagranicznych w celu wyliczenia kwoty należnego podatku?

Podatek od wpływów z tytułu rent i emerytur zagranicznych realizowanych w walucie obcej musi być zawsze wpłacany do urzędu skarbowego w PLN (złotych polskich). Do wyliczenia podstawy opodatkowania i podatku w PLN bank stosuje kurs średni NBP danej waluty z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, czyli wpływu świadczenia na konto Klienta. Jest to wymóg ustawowy wynikający z art. 11a UPDOF.

Czy bank pobiera podatek i składki w sytuacji tzw. przelewów własnych, tj. w sytuacji gdy zleceniodawca i beneficjent to ta sama osoba (sytuacja gdy Klient przelewa ze swojego rachunku w innym banku na rachunek w Banku Millennium świadczenie z opisem wskazującym, że może to być emerytura/renta zagraniczna)?

Nie, bank nie pobiera zaliczek ani składek z tytułu takich operacji między własnymi rachunkami prowadzonymi w różnych bankach.

Nie jest to bowiem przypadek „wypłaty przez bank emerytury i renty z zagranicy” w rozumieniu art. 35 ust. 1 pkt 1 UPDOF i art. 85 ust. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który należy rozumieć jako sytuację, gdy bank realizuje przelew przychodzący na rachunek Klienta od zleceniodawcy będącego podmiotem wypłacającym to świadczenie (właściwa zagraniczna instytucja zabezpieczenia socjalnego lub agent rozliczeniowy tej instytucji). W takich przypadkach (przelew między własnymi rachunkami) „pierwotna” wypłata następuje na rachunek bankowy Klienta prowadzony w innym banku i albo ten bank powinien potrącić i wpłacić podatek/składki do urzędu skarbowego/ZUS (jeśli ma siedzibę w Polsce) albo klient powinien samodzielnie naliczać i wpłacać zaliczki zgodnie z art. 44 ust. 1a UPDOF.

Czy wpływy z zagranicznej renty wdowiej podlegają opodatkowaniu w Polsce?

Zgodnie z otrzymaną przez bank interpretacją indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (sygn. 0113-KDWPT.4011.249.2020.3.MH, opublikowaną w Systemie Informacji Celno-Skarbowej EUREKA (https://eureka.mf.gov.pl/)link otwiera się w nowym oknie, zagraniczne renty wdowie, jako rodzaj świadczenia rodzinnego, korzystają ze zwolnienia z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8) UPDOF (na podobnej zasadzie korzystają również renty sieroce). W celu zastosowania zwolnienia na tej podstawie bank wymaga od Klientów dokumentu potwierdzającego tytuł takiego świadczenia, np. kopię decyzję przyznającej to świadczenie lub okresowo przesyłane pismo zagranicznej instytucji zabezpieczenia społecznego, z którego wynikać będzie tytuł świadczenia.